DOLANDIRICILIK SUÇU

 

 

Dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanunu madde 157-158-159 da düzenlenmiştir. Buna göre Türk Ceza Kanunu madde 157’de Basit dolandırıcılık suçu, madde 158’de Nitelikli dolandırıcılık suçu ve madde 159’da Hukuki İlişkiye Dayanan Alacağı Tahsil Amacıyla Dolandırıcılık Suçu düzenlenmektedir.

Dolandırıcılık

Madde 157- (1) Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.

Nitelikli dolandırıcılık

Madde 158- (1) Dolandırıcılık suçunun;

1. a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
2. b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
3. c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
4. d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
5. e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
6. f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
7. g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
8. h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
9. i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
10. j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
11. k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
12. l) (Ek: 24/11/2016-6763/14 md.) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle, İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. (Ek cümle: 29/6/2005 – 5377/19 md.; Değişik: 3/4/2013-6456/40 md.) Ancak, (e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.

(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

(3) (Ek fıkra: 24/11/2016-6763/14 md.) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.

Daha az cezayı gerektiren hal

Madde 159- (1) Dolandırıcılığın, bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikayet üzerine, altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

Dolandırıcılık suçunda ; hileli davranışlar ile bir kimseyi aldatarak, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişi cezalandırılmaktadır.

Dolandırıcılık suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi değildir. Soruşturma ve kovuşturma adli makamlar tarafından resen yapılmaktadır. Mağdurun veya müştekinin şikayetten vazgeçmesi halinde dava düşmeyecektir.

Dolandırıcılık suçunun oluşması için :

1-) Faililin hileli davranışlarla bir kimseyi aldatması gerekir.

2-) Mağdurun veya bir başkasının zararına yönelik olarak ; failin kendisinin veya bir başkasının yarar sağlaması gerekir.

Dolandırıcılık suçunda zarar, objektif ölçüler dikkate alınarak belirlenecek ekonomik zarardır.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından verilmiş olan  ve 2002/6-306 E., 2002/441 K. sayılı ve 24.12.2002 tarihli karara göre, “…dolandırıcılık suçu, hile ve desiseler yaparak bir kişiyi hataya düşürüp onun veya başkasının zararına, kendisine veya bir başkasına haksız çıkar sağlamaktır. Bu suç iki konulu bir cürüm olup, malvarlığı yanında kişinin irade serbestisi veya rıza özgürlüğü de korunmaktadır. Çünkü dolandırıcılık suçunda malın teslimi mağdurun rızası ile gerçekleşmekte, fakat bu teslim hile ve desise kullanılarak sakatlanmış, özgür olmayan bir iradeye dayanmaktadır…” ifadeleri ile dolandırıcılık suçunda hile unsurunu açıklamaktadır.

Bu anlamda yalnızca yalan söylemiş olmak, dolandırıcılık suçunun hile unsurunun gerçekleşmesi bakımından yeterli kabul edilmemektedir. Kanun koyucu yalanı, belirli birtakım şekiller altında yapıldığı ve kamu düzenini bozacak nitelikte bulunduğu hallerde cezalandırmaktadır.

Dolandırıcılık Suçunun Cezası

Dolandırıcılık suçunun basit ve nitelikli hali yukarıda Türk Ceza Kanunu maddeleri ile sayılmıştır.

Buna göre suçun basit halinde fail; bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Nitelikli dolandırıcılık suçunda yani madde 158’de sayılan nitelikli hallerden biri var ise ;  failin tek bir kişi olması halinde üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Dolandırıcılık suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılacak olup, bir suç örgütü faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise verilecek ceza bir kat artırılacaktır.

Dolandırıcılık Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, failin işlediği suçtan dolayı özgür iradesiyle suç işlendikten sonra pişman olması, suç teşkil eden fiilin meydana getirdiği olumsuzlukları gidermiş olması ve ceza adaletine olumlu davranışlarıyla katkı sunması halinde uygulanan bir ceza hukuku kurumudur. Kişinin etkin pişmanlık göstermesi halinde suçun niteliğine göre failin cezasında indirim yapılır veya faile ceza verilmez. Etkin pişmanlık her suç tipi için uygulama alanı bulmamaktadır. Ancak etkin pişmanlık dolandırıcılık suçunda uygulanabilmektedir. Buna göre dolandırıcılık suçunda ;

Mağdurun zararının giderilmesi, suça konu eşyanın mağdura aynen iadesi veya bedelinin nakden ödenerek fiilin meydana getirdiği olumsuzluklar giderilirse ve ceza adaletine olumlu davranışlar ile katkı sağlanır ise failin cezasında indirim yoluna gidilmektedir.

Buna göre fail tarafından kovuşturma aşaması öncesinde, süreç henüz soruşturma aşamasındayken mağdurun zararı giderilirse verilecek cezada 2/3 oranında indirim uygulanmaktadır.

Eğer soruşturma evresi tamamlanmış ve kovuşturma evresine geçilmişse, yani süreç mahkemeye intikal etmiş ise, mahkeme tarafından hüküm verilmeden önce mağdurun zararının giderilmesi halinde verilecek cezada 1/2 oranında indirim uygulanmaktadır.

Yargılanan kişi; soruşturma veya kovuşturma aşamalarında suç ortaklarını, suça yardım edenleri, azmettirenleri savcılığa veya mahkemeye bildirerek suçun ortaya çıkmasını ve suç faillerinin cezalandırılmasını temin etmesiyle de etkin pişmanlık kurumundan faydalanabilir.

 

Dolandırıcılık suçunda her olay kendi içerisinde farklı değerlendirilmektedir. Hakkınızda dolandırıcılık suçundan soruşturma veya kovuşturma yürütülüyor ise bu hususta hukuki yardım almanız gerekmektedir. Hak kaybı yaşamamak ve avukatlarımızdan dolandırıcılık suçu ile ilgili hukuki yardım almak için Kocaeli’de bulunan ofisimiz Siyah Hukuk ve Danışmanlık Bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.

 

Bu yazılarımıza da göz atabilirsiniz;

Bedensel Zarar Nedeniyle Tazminat

 

Mahkemelerde ve İcra Dairelerinde Yetki Nedir

 

Şerefe Karşı Suçlar

 

Miras nasıl paylaşılır?

 

yazılarımız da sizlere sunulmuştur.