Hareket suçu kapsamında değerlendirilen hukuki problemlerden iddia ve savunma dokunulmazlığı konusuna temas etmeden önce hiç şüphesiz “Hareket suçu nedir ?” ve “Hakaret suçunun cezası nedir ?” sorularının yanıtını aramak gerekir.

Hakaret Suçu Nedir? Hakaret Suçunun cezası nedir?

Hakaret suçu, TCK md. 125-131 arasında şerefe karşı suçlar başlığı altında düzenlenmiştir. Hakaret suçu iki farklı şekilde işlenebilir:

a-) Belli somut bir durum ve olgunun isnat edilmesi suretiyle kişinin şeref ve saygınlığının zedelenmesi,

b-) Genel ve soyut nitelikteki söz ve davranışlarla kişinin değersizleştirilmesi, rencide edilmesi.

Hakaret suçu doğrudan kişinin birey olmaktan kaynaklanan kişilik haklarına saldırıdır. Hakaret suçu ile sosyal bir kavram olan “şeref” ve kişinin özsaygısı korunmaktadır. Dolayısıyla hakaret suçunun işlenebilmesi için kişinin şerefine ve/veya özsaygısına karşı bir saldırı söz konusu olmalıdır.

Hakaret suçu cezası oldukça geniş bir kapsama sahiptir.

Hakaret suçunun cezası TCK 125’te de bahsedildiği üzere üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıdır. Fakat hakaret suçunun çeşitli halleri de mevcuttur. Buna göre:

(2)Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.

(3) Hakaret suçunun;

  •  Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
  •  Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
  •  Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,

İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.

(4) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.

(5) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.

Görüldüğü üzere hakaret suçunun cezası noktasında birçok kritik faktör mevcut olup bu faktörler doğrudan ceza süresi ve çeşidi üzerinde etki sahibir.

İddia Dokunulmazlığı Nedir ?

Hakaret Suçunda İddia ve Savunma Dokunulmazlığı TCK 128 maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre tanım yapmak gerekirse; yargı mercileri veya idari makamlar nezdinde yapılan yazılı veya sözlü başvuru, iddia ve savunmalar kapsamında, kişilerle ilgili olarak somut isnadlarda ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunulmasına Hakaret Suçunda İddia ve Savunma Dokunulmazlığı denir. Buradaki önemli olan husus ise Hakaret Suçunda İddia ve Savunma Dokunulmazlığının sağlanabilmesi için ancak, bunun için isnat ve değerlendirmelerin, gerçek ve somut vakıalara dayanması ve uyuşmazlıkla bağlantılı olması gerekir.

Avukatın Savunma Dokunulmazlığı Nedir ?

Avukatın savunma dokunulmazlığı ise yukarıda bahsedildiği üzere yapılan yazılı veya sözlü başvuru, iddia ve savunmalar kapsamında, kişilerle ilgili olarak somut isnadlarda ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunulmasıdır. Açıklamak gerekirse, avukatın savunma dokunulmazlığı kavramının işlevsel hale gelebilmesiiçin eylemin iddia veya savunma niteliğindeki evrak ile yazılı olarak veya iddia ve savunma sırasında sözlü olarak yapılması, eylemin, yargı organlarına verilen dilekçelerde veya bu organlar huzurunda yapılması ve bu hakkın kullanılmasının sınırın aşılmaması gereklidir.