NAFAKA

Nafaka, bir kimsenin boşanma davası sürecinde, boşanma neticesinde, soybağı veya velayet ilişkisi nedeniyle ihtiyacı olan kişiye mahkeme kararı ile güvence altına alınmış olan bir ödemedir.

Nafaka, içerisinde bulunduğunuz hukuki duruma göre farklılık göstermekle birlikte talep edilebilirlik koşulları değişiklik göstermektedir.

Nafaka türleri; Yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, tedbir nafakası, yardım nafakasıdır, bakım nafakasıdır.

Tedbir Nafakası

Tedbir nafakası, boşanma davasının açılmasından önce, açılmasından sonra veya aykırılık davasının açılması ile kararın kesinleşmesi aşamasına kadar ödenen nafaka türüdür. Bu nafaka bir geçici önlem olarak adlandırılmaktadır. Tedbir nafakası ile mahkeme, hangi eşin diğer eş veya çocuğun geçimine ne şekilde katkı sağlayacağına karar vermektedir. Burada amaç boşanma sürecinde eşin ve çocuğun geçimini sağlayacak paranın ödenmesidir.

BOŞANMA DAVASININ AÇILMASINDAN ÖNCE TEDBİR NAFAKASINA HÜKMEDİLEBİLİR Mİ?

Tedbir nafakasına boşanma davası açılmadan öncede karar verilebilmektedir. Türk Medeni Kanunu madde 197 boşanma davası açılmadan önceki tedbir nafakasını düzenlemektedir.

TMK-197: Eşlerden biri, ortak hayat sebebiyle kişiliği, ekonomik güvenliği veya ailenin huzuru ciddî biçimde tehlikeye düştüğü sürece ayrı yaşama hakkına sahiptir. Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır. Eşlerden biri, haklı bir sebep olmaksızın diğerinin birlikte yaşamaktan kaçınması veya ortak hayatın başka bir sebeple olanaksız hâle gelmesi üzerine de yukarıdaki istemlerde bulunabilir.

Burada tedbir nafakasının talep edilebilmesi için ortak hayat sebebi ile eşin veya çocuğun kişiliğinin, ekonomik güvenliğinin, aile huzurunun tehlikeye düşmesi sebebiyle ayrı yaşaması halinin veya eşlerden birinin haklı bir sebep olmadan birlikte yaşamaktan kaçınması gerekmektedir. Haklı nedenlerin varlığı her türlü neden ile ispatlanabilmektedir. Haklı neden örnek olarak eşin alkol veya madde bağımlılığı, eşin eve haklı neden olmadan gelmemesi, şiddet uygulaması gibi hususlar sayılabilir. Koşullar değiştiğinde hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine kararında gerekli değişikliği yapar veya sebebi sona ermişse alınan önlemi kaldırır.

Tedbir nafakası için Aile Mahkemesi’nde, Aile Mahkemesi bulunmuyor ise Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açılması gerekmektedir.

BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI İLE TEDBİR NAFAKASINA HÜKMEDİLMESİ

Tedbir Nafakasına Hangi Koşullarda Karar Verilir?

Öncelikle boşanma veya ayrılık davasının açılmasından ve bu kararların kesinleşmesi sürecine kadar nafakaya hükmedilebilmektedir.

Tedbir nafakasına hükmedilmesi için talepte bulunulmasına gerek yoktur, Türk Medeni Kanunu madde 169 hükmünde de yer aldığı üzere mahkeme re’sen (kendiliğinden) tedbir nafakasına karar verebilmektedir.

Tedbir nafakasına hükmedilmesi için eşlerin kusur oranlarına bakılmamaktadır. Burada önemli olan eşin geçimi sağlayabilmektir yani mahkeme tarafından dikkate alınacak olan husus “tarafların maddi gücüdür”. Dava sürecinde tarafların maddi durumlarının incelenmesi neticesinde meslek ve gelir sahibi olup olmadığı değerlendirilerek kadın veya erkek gözetmeksizin tedbir nafakasına hükmedilebilir.

TEDBİR NAFAKASI ÖDENMEZ İSE NE OLUR?

Tedbir nafakası ödenmediği takdirde ilamlı icra takibi başlatılmakla birlikte İcra Ceza Mahkemesi’ne başvurularak tazyik hapsine hükmedilmesi talep edilebilir.

TEDBiR NAFAKASI NE ZAMAN SONA ERER?

Tedbir nafakasının sona ermesi dava sürecinde tarafların maddi durumlarının değişmesi, ödeme yükümlüsü tarafın dava sürecindeki talebi ile sona erdirilebilir, ödenecek olan nafaka miktarında değişiklik yapılabilir.

Tarafların gerçekleşen sosyal ve ekonomik durumlarına, nafakanın niteliğine, günün ekonomik koşullarına göre ortak çocuk yararına takdir edilen tedbir nafakası azdır. Mahkemece, Türk Medeni Kanunu’nun 4 üncü maddesindeki hakkaniyet ilkesi de dikkate alınarak daha çocuk yararına uygun miktarda tedbir nafakasına hükmedilmesi gerekir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir. YARGITAY 2. Hukuk Dairesi 2021/7946 E.  ,  2021/9185 K.

Boşanma veya ayrılık davası açılınca hakim, davanın devamı süresince, gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına (TMK m.186/1), geçimine (TMK m.185/3), malların yönetimine (TMK m. 223, 242, 244, 262, 263, 264, 267, 215) ve çocukların bakım ve korunmasına (TMK m.185/2) ilişkin geçici önlemleri kendiliğinden (resen) almak zorundadır (TMK m.169). O halde; Türk Medeni Kanunu’nun 185/3 üncü ve 186/3 üncü maddeleri uyarınca, tarafların ekonomik ve sosyal durumları da gözetilerek dava tarihinden geçerli olmak üzere davacı-birleşen davalı kadın yararına uygun miktarda tedbir nafakasına hükmedilmesi gerekirken, tedbir nafaka talebinin reddi ile ara kararla verilmiş olan tedbir nafakasının dahi dava tarihinden itibaren kaldırılmasına karar verilmesi usul ve kanuna aykırı bulunmuş ve bozmayı gerektirmiştir. YARGITAY 2. Hukuk Dairesi   2021/7809 E.  ,  2021/8944 K.

 

 

 

İŞTİRAK NAFAKASI

İştirak Nafakası, velayet kendisine  verilmeyen ebeveyn tarafından çocuğunun bakım ve giderlerinin karşılanması için hükmedilen ödeme türüdür. Çocuk hakkında boşanma davasının açılması ile tedbir nafakasına hükmedildiyse bu nafaka boşanma kararının kesinleşmesi ile birlikte iştirak nafakası adı altında devam etmektedir.

İştirak nafakasının hesaplanmasında çocuğun bakım ve giderleri göz önüne alınmaktadır ve aleyhine nafaka hükmedilen eş gücü oranında bu giderlere katılmakla yükümlüdür. Nafakaya hükmedilmesi halinde gelecek yıllarda nafakanın arttırılmasına ilişkin yeni bir dava yolu ile uğraşılması yerine ÜFE ve TEFE oranında arttırılmasına karar verilmektedir.

İştirak nafakasına hükmedilmesi halinde durumda değişiklik meydana geliyor ise hakim re’sen veya anne ve babadan birinin istemi üzerine gerekli önlemi almaktadır. Durumun değişmesine yol açan olaylar; Ana  veya babanın başkasıyla evlenmesi, ana veya babanın başka bir yere gitmesi, ana veya babanın ölmesi gibi benzer diğer nedenlerde tekrardan gözden geçirilmesi gerekecektir.

İŞTİRAK NAFAKASI NE ZAMAN SONA ERER?

İştirak nafakası, çocuk eğitim faaliyetine devam etmiyorsa 18 yaşını doldurması, evlenmesi, mahkeme kararıyla ergin olmasıyla sona ermektedir.

İŞTİRAK NAFAKASI ÖDENMEZ İSE NE OLUR?

İştirak nafakası ödenmediği takdirde ilamlı icra takibi başlatılmakla birlikte İcra Ceza Mahkemesi’ne başvurularak tazyik hapsine hükmedilmesi talep edilebilir.

 

TEDBİR VE İŞTİRAK NAFAKASI ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?

İştirak nafakası boşanma davasının sona ermesiyle birlikte ödenmeye başlanırken tedbir nafakası boşanma davasının açılmasından önce veya boşanma davasının sonuçlanmasına kadar hükmedilebilmektedir.

Tedbir nafakası çocuk ve eş için hükmedilebilirken iştirak nafakası yalnızca çocuk için hükmedilmektedir.

Tedbir nafakası ve iştirak nafakasının sona erme koşulları farklılık göstermektedir. Tedbir nafakası kararın kesinleşmesiyle sona ermektedir.

Tedbir nafakası geçici önlem olarak değerlendirilmektedir.

İş Davaları neler ? yazımızda ilginizi çekebilir.

Haksız Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Talebi yazısına da göz atabilirsiniz.